♦ Marine geschiedenis over de herkomst van de Loden Verrader ♦
Het boegbeeld is niet afkomstig van de Alphen
Dr. W. Nagelkerken
Bron: Curaçao Maritiem Museum :: Auteur: Dr. W. Nagelkerken
Geeft de navolgende feiten:
Op een bouwtekening van het Scheepvaartmuseum Amsterdam Tekeningen Archief no. II B-13, WO 34, die gemaakt is in 1762 voor de bouw van enkele fregatten, waaronder de Alphen, is duidelijk het boegbeeld in de vorm van een leeuw te zien. Van Genth, een assistent timmerman, wiens naam op de bouwtekening staat, heeft deze tekening waarschijnlijk gemaakt in opdracht van John Meij, die het fregat Alphen heeft gebouwd op ’s Landswerf te Amsterdam in 1764.
Uit de Nieuwe Nederlandsche Jaarboeken van December 1778 blijkt, dat bijna het gehele voorschip van de Alphen op de werf van M. van der Meulen is gevallen inclusief het boegbeeld.
Deze van der Meulen zelf schrijft in een ooggetuigenverslag in een brief van 25 September 1778 gericht aan een kennis (Curacaosche Courant van 1778):
“Het schip is vooruit geborsten: want de boegspriet, de bril of voorezelshoofd, de kluiverboom, de schigt en een gedeelte van den vasten steven, de leeuw, eenige knien, banden puttingen, jufferblokken en een menigte van touwwerk is op myn werf en in myne gebouwen geslagen”.
Hier blijkt duidelijk dat het om een leeuw als boegbeeld gaat.
Uit het Marine archief van het Instituut voor Maritieme Historie te Den Haag, welk archief in zijn geheel in mijn bezit is, blijkt verder niet dat er enig onderzoek is verricht naar de achtergronden van het boegbeeld zoals in het stuk in de Amigoe is gesteld. In tegendeel: uit hun eigen archief blijkt notabene, dat zij zelf duidelijk stellen dat dit boegbeeld niet van de Alphen was, waarbij het woord “niet” door hun duidelijk onderstreept is.
1777 Alphen (36) Adm. Van Amsterdam.
Cdt. Kapitein George Willem Hendrik Baron van der Feltz onder van Bylandt in de West. 18 september vliegt hij in Curaçao met zijn fregat in de lucht (het schegbeeld de z.g. “Loden Verrader”, dat na zijn reis naar Nederland weer aan de eigenaar wordt terugbezorgd, is volgens de legende, maar niet in waarheid van de Alphen afkomstig.)
Hun datering van 18 september als tijdstip van de explosie is evenwel onjuist, want dat moet zijn: 15 september, welke datum ook is aangegeven in het journaal van schout bij nacht Lodewijk graaf Van Bylandt, gezagvoerder van het Hollandse oorlogsschip Princesse Royaal Frederica Sophia Wilhelmina, welk schip tijdens de explosie een scheepslengte vanaf de Alphen gelegen was ( Rijksarchief Den Haag ARA 1.01.46 no. 2417).
Waar het boegbeeld dan wel vandaan kwam? Dat is een vraag, die alleen maar veronderstellingen kan opleveren. Persoonlijk denk ik dat het een boegbeeld van een koopvaardijschip geweest is.
Deze schepen gebruikten in die tijd vaak vrouwenfiguren als boegbeeld. Waarschijnlijk is het door de slechte staat, waar het toen in verkeerde, overboord gegooid of van het schip afgevallen, doordat de aanhechting van het boegbeeld aan het schip te zwak werd. Maar dat is alleen maar een mogelijkheid naast eventuele talrijke andere mogelijkheden.
:: top ::
